Μια λίστα με τις ποικιλίες του Περγαμόντου στη Μεσόγειο και τον κόσμο.

Το Περγαμόντο ήταν για πολλούς αιώνες το μυστικό άρωμα αλλά και φάρμακο της Ανατολής.

Ο Αθήναιος (2ος-3ος αιώνας μ.Χ,) αναφέρει τη χρήση για αρωματισμό του ρουχισμού αλλά και για την αντιμετώπιση της κακοσμίας του στόματος.

Οι πρακτικοί γιατροί από τον 1ο μ.Χ. αιώνα (Αθήναιος) και αργότερα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (του Βυζαντίου) και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας χρησιμοποιούσαν το φρούτο και το αιθέριο έλαιο για την προστασία από ασθένειες αλλά και κυρίως ως αντίδοτο στα δηλητήρια.

Οι πρώτες μαρμελάδες με μέλι αναφέρονται ήδη στον Αθήναιο τον 2ο-3ο αιώνα μ.Χ.. Μετά το 800 μ.Χ. με την μεγάλη διάδοση της ζάχαρης το γλυκό του κουταλιού που παρασκευάζεται με τη φλούδα Περγαμόντου αλλά και τα λουκούμια που παρασκευάζονται με το αιθέριο έλαιο, γίνονται τόσο σημαντικό δώρο ώστε να καταχωρούνται στα πρωτόκολλα.

Από τον 17ο αιώνα παρακολουθούμε την εμφάνιση σε διάφορες περιοχές της Μεσογείου μιας σειράς από ποικιλίες-διασταυρώσεις του Περγαμόντου οι οποίες είτε μεταφέρονται από περιοχές της Ανατολής (Ινδία, Κίνα) είτε δημιουργούνται τοπικά από τη διασταύρωση του Περγαμόντου με άλλα είδη εσπεριδοειδών (Bergamot Orange, Bergamot Lemon). Την περίοδο εκείνη (17ος αιώνας μ.Χ.)  εμφανίζεται και στην Κέρκυρα και την Κεφαλονιά  το 'Μοσχολέμονο' μια διασταύρωση του Κίτρου της Περγάμου (Περγαμόντου) με το λεμόνι. Το φυτό θα επικρατήσει στην Κεφαλονιά με το όνομα Περγαμόντο. Τα είδη αυτά δεν διαθέτουν αγκάθια και επειδή είναι διασταυρώσεις δεν πολλαπλασιάζονται με σπόρο.

Ειδικά τον 18ο, με την αλλαγή του κλίματος και τη μείωση των θερμοκρασιών στο παγκόσμιο κλίμα η καλλιέργεια του Περγαμόντου αναπτύσεται δυναμικά σε πιό νότιες θερμές περιοχές (Νότια Μικρά Ασία, Πελοπόνησσος, Νότια Ιταλία, Ιόνιο)

Τον 19o μ.Χ. αιώνα το Κερκυραϊκό Περγαμόντο σύμφωνα με τον Ian Bersten (TEA, 1939) αποτελεί τη βάση του φημισμένου τσαγιού Earl Grey

Οι σημερινές ποικιλίες είναι οι ακόλουθες:

Αν ξαναδούμε ΄την περιγραφή του Διοσκουρίδη:

"τά δέ Μηδικά λεγόμενα ή Περσικά ή κεδρόμηλα, Ρωμαιστί δέ κίτρια, πάσι γνώριμα· φυτόν γάρ έστι καρποφορούν δι’ όλου του έτους επαλλήλως, αυτό δέ το μήλον επίμηκες, ερρυτιδωμένον, χρυσίζουν τη χρόα, ευώδες μετά βάρους, σπέρμα έχον οπίω εοικός."

Μια ματιά στην εικόνα του Κερκυραϊκού Περγαμόντου δεν αφήνει καμία αμφιβολία πως πρόκειται για αυτό που περιγράφουν όλοι οι αρχαίοι συγγραφείς ως κίτρο και για το οποίο αναφέρουν τις γνωστές από την αρχαιότητα θαυμαστές ιδιότητες.

Ποικιλίες περγαμόντου The Bergamot varieties  -  Le varietà del Bergamotto
Χώρα Country	Περιοχή Region	Ονομασία Name	Περιγραφή Description	Εικόνα Image
Ελλάδα Greece	Πελοπόνησσος Peloponisos	Περγαμόντο Bergamot	17ος αιώνας
Ελλάδα Greece	Κέρκυρα Corfu	Μήλο Μηδικό Κίτρο, Κίτρο Περγάμιο, Περγαμόντο       Citrion Citrus Bergamia Corfiot Bergamot	Ισως 1ος αιώνας π.Χ. (????)
Ελλάδα Greece	Κεφαλονιά Cefalonia	Μοσχολέμονο - Περγαμόντο   Bergamot Lemon Bergamot	17ος αιώνας
Ιταλία Italy	Καλαβρία Calabria	Bergamot Orange Fantastico	μέσα 18ου αιώνα (1750) After 1750
Ιταλία Italy	Καλαβρία Calabria	Bergamot Orange Femminello	μέσα 18ου αιώνα (1750) After 1750
Ιταλία Italy	Καλαβρία Calabria	Bergamot Orange Castagnaro	μέσα 18ου αιώνα (1750) After 1750
Τουρκία Turkey	Πέργαμος, Ατάλια, Μερσίνη Bergam,Adana, Mersin, Hatay	Μήλο Μηδικό Κίτριον, Κίτρο Περγάμιο, Περγαμόντο       Citrion Citrus Bergamia  Bergamut	3ος - 4ος αιώνας π.Χ.